- ruszać
- 1. Ani rusz «o zupełnej niemożności działania, rozpoczęcia, kontynuowania czegoś; w żaden sposób, żadną miarą»: Do obu pań w godzinach pracy przychodzą lektorzy, bo panie nie znają angielskiego, bez którego w firmie żeglugowej ani rusz. Polityka 33/2000.2. Nie móc ruszyć (ani) ręką, ani nogą «być bardzo zmęczonym, wyczerpanym, niezdolnym do najmniejszego wysiłku»: Słyszę piekielny łomot, przede mną rozkwita biel pękniętej przedniej szyby, słyszę wybuch poduszki powietrznej. I piekielny ból. Myślę, rozwaliłem go. Rozwaliłem. I czuję żal. Leżę i nie mogę ruszyć ani ręką, ani nogą. M. Bukowski, Wysłannik.3. Ruszyć głową, rozumem, książk. konceptem «pomyśleć nad czymś, zastanowić się»: (...) na wszystko można znaleźć sposób, byle tylko głową ruszyć – rozważałem filozoficznie. R. Antoszewski, Kariera.4. posp. Ruszyć tyłek, wulg. dupę «podnieść, ruszyć się z miejsca, zacząć coś robić»: Cała policja jest taka! Gdyby nie prasa, nikogo byście nie złapali. Ruszacie dupę tylko dlatego, że o tym piszemy. M. Saramonowicz, Lustra.Co (i) rusz zob. raz 5.Coś ruszyło z martwego punktu; ruszyć z martwego punktu zob. punkt 1.Palcem nie ruszyć zob. palec 11.Ruszać w Polskę zob. Polska 1.Ruszyć coś z miejsca; coś ruszyło z miejsca zob. miejsce 14.Ruszyć konceptem jak martwe cielę ogonem zob. cielę 4.Ruszyć pełną, całą parą zob. I para 1.Ruszyć swoją drogą zob. droga 19.Ruszyć w kurs, w tango, w rejs zob. iść 9.Sumienie kogoś ruszyło zob. sumienie 9.
Słownik frazeologiczny . 2013.